۱۳۹۰ تیر ۲۲, چهارشنبه

* تکنولوژی و محیط زیست، مادیات و معنویات، دو دوست یا دو دشمن؟ *

(خواستم تو دو پست بنویسم، ولی دیدم این دو موضوع به هم پیوسته هستن و اگه بشه دو پست، تمرکزی که برای بیان هدفم از این نوشته دارم از دست میره....)

با این که هیچ چیز کامل نیست، ولی رسیدن به کمال آرزو و هدف همه انسان ها و همه موجوداته. اصلاً شاید دلیل میل به کمال همین کامل نبودن باشه...
تکنولوژی برای زندگی بهتر و به کمال رسوندن انسان ها به وجود اومد و در این زمینه موفق هم بود، اما زمانی که تعادل یه سری چیزا مثل معنویات و محیط زیست به هم خورد، مشکلات عدیده ای در زندگی همه موجودات به وجود اومد. پاره شدن لایه ازن، قطع درختان و گسترش بیابان ها، آلودگی های مختلف محیط زیست، افزایش جمعیت و .... این ها مسائلی هستن که اگرچه خیلی مهم هستن، ولی توجهی بهشون نشد. نتیجشم این شد که هر روز وضع بدتر و وخیم تر شد، و با این که در 20 سال اخیر هشدارها خیلی جدی شدن، ولی عملاً کار خاصی انجام نشده و مضرات تکنولوژی هم چنان رو به گسترش هستن.
نکته مهم اینه که در بسیاری موارد خود تکنولوژی معضلات خودشو می تونه حل کنه. مثلاً اختراع وب و کتاب الکترونیکی، این قابلیت رو به وجود آورد که همه بتونن به طور تقریباً یکسان! به منابع بزرگ اطلاعاتی دسترسی داشته باشن بدون نیاز به کاغذ، و این خیلی به نفع محیط زیست بود (اگر چه میگن اینترنت میزان بالایی دی اکسید کربن تولید می کنه، اما باز از قطع درختان و بیابان زایی خیلی بهتره ضمن این که مزایای بزرگ دیگه ای هم داره...). ایده های اینچنینی دیگه ای هم بود و هست که مشکلات رو خیلی خوب حل می کنن، ولی از اونجایی که معنویات به اندازه تکنولوژی رشد نکرده، خودخواهی و طمع مانع از اجرای خیلی از این ایده های کارساز بوده. مثلاً زمانی که استفاده از CFCها ممنوع شد، طبق قانون تمام CFC موجود در انبار ها باید تجزیه میشد و از بین می رفت چون خیلی واسه لایه ازن مضر بودن. ولی بعضی از سرمایه دارای طمّاع و پست تر از حیوان که صاحب این مواد بودن، جیب و پول خودشونو (که در برابر جهانی به این بزرگی "شندرغاز" بیش نیست) به کره زمین ترجیح دادن و با دور زدن قوانین و رشوه و ...، این مواد رو به کشورهای دیگه فروختن (مثلاً بعضی از یخچال سازی های ایران این مواد رو به قیمت ارزونی از آلمان خریدن و شواهد نشون میده که تا همین 10 سال پیش از این مواد استفاده می کردن) و با این کار، حقوق تمام موجودات دیگه رو ضایع کردن و ضررش به همه رسید، حتی کشور خودشون. خب این فقدان معنویات و یک ذات گدا رو نشون میده. یعنی اگر اون سرمایه دار عوضی این کار رو نمی کرد و به محیط زیست آسیب نمی رسوند، از گرسنگی می مرد؟!! شاید اصلاً می تونست کارهای دیگه ای انجام بده و پولدارتر هم بشه ولی از اون جایی که گداصفت و کوته بینه، به جای فکر روی ایده های بهتر و جدیدتر، می چسبه به همون مزخرفات قبلیش. بعضی ها هم بودن که معنوی بودن و راه درست رو رفتن و موفق تر شدن، ولی به هر حال جلوی افراد پست گرفته نشد و ضررش به همه رسید. این یعنی فقدان معنویت. فقط همین یک مورد هم نیست، هزاران مورد دیگه هم هست که واقعاً وقتی بهش فکر می کنی، فوق العاده وحشتناکه و دودش بالاخره تو چشم همه میره.
از نظر فیزیکی، پیدایش حیات در کره زمین حاصل عوامل خیلی زیادیه که شرایط رو برا زندگی مساعد کرده و این طور موردی در کائنات خیلی کم اتفاق می افته، و فعلاً هم که علم و امکانات بشر اونقدر نیست که حتی اگه یه کره زمین دیگه ای هم پیدا کرد بتونه به اون جا بره. این مریخ هم که بحثش خیلی داغ شده، به فرض اگه بشه همه چیزشو مثل زمین مساعد کرد (که نمیشه)، اونقدر هزینه داره که با نصف اون هزینه می تونیم زمین خودمون رو به بهشت تبدیل کنیم. البته خوبه که انسان به دنبال حیات در سیاره های دیگه هم باشه، ولی لازمه که انسان ها هم از نظر مادی و هم از نظر معنوی به کمال برسن، و گرنه هر جای دیگه هم که برن بازم گند می زنن!!!
حالا تکنولوژی خیلی جاها هم کارآمده، مثلاً با بارور کردن ابرها یه منطقه رو میشه از خشکسالی و قحطی نجات داد، و یا با پیشرفت حمل و نقل، تقریباً دیگه کسی از خشکسالی و قحطی نمی میره. خب پس وقتی مشکلات تاریخی بشر به این شکل با تکنولوژی حل شده، چرا جلوی به وجود اومدن مشکلات جدید رو نگیریم؟ مثلاً وسایل نقلیه مختلف که در کنار مزایاشون آلودگی دارن، کاری کرد که عیبشون از بین بره. انسان تونسته اتوموبیل رو خلق کنه، پس حتماً هم می تونه مشکل آلودگیش رو حل کن چون ساخته خودشه. ولی این وسط بحث پول میشه و گرون درمیاد و ...، که اگر چه گرون در میاد، ولی دلیل اصلی باز بر می گرده به همون فقدان معنویت. دولت ها و سیاست مدارها هر سال میلیارد ها دلار بابت اسلحه پول میدن، اسلحه هایی که شاید هیچ وقت استفاده نشن و بعد از یه مدت از کار بیفتن و بپوسن. دکتر فیروز نادری در یک مصاحبه ای می گفت هزینه ای که برای مسائل نظامی صرف میشه، صدها برابر بودجه کل ناساست!!! الآن چندین برابر تعداد انسان های روی زمین اسلحه در دنیا وجود داره و این سلاح ها مجموعاً می تونن چندین هزار بار تمام زمین رو منفجر کنن. دولت ها و سیایت مدارا هر سال بودجه های هنگفتی رو صرف خرید و فروش اسلحه و کل کل های نظامی می کنن که مردم هیچ سودی ازش نمی برن، ولی وقتی پای صحبت انرژی پاک و تکنولوژی پاک به وسط میاد، میگن "صرفه اقتصادی نداره" و "سودآور نیست" و "عملی نیست" و هزار جور بهونه الکی برای این که برن به تجارت اسلحشون برسن. تو مستند "سفر به آینده" یه آقایی رو نشون می داد که یه دستگاه تصفیه آب درست کرده بود که روزی هزار لیتر آب رو تصفیه می کرد و مصرف برقش از یک لپ تاپ کمتر بود! و می گفت اگه تولید انبوه بشه قیمتش خیلی میاد پایین و می تونه بحران آب رو حل کنه، چون هر یک دستگاهش می تونه آب شرب روزانه ی یک روستای 100 نفره رو تامین کنه. ولی متاسفانه حمایت از این طور ایده هایی خیلی محدوده و عمراً اگه به گرد پای سرمایه گذاری برای اسلحه و جنگ برسه!!!
الآن ایران و کشورهای عربی همسایه، تو همین چند سال اخیر میلیاردها دلار بابت اسلحه و رجزخوانی های نظامی پول خرج کردن، ولی واسه مهار این گرد و غباری که به شدت برای مزارع و جنگل های زیانباره و سرطان زا هم هست، هیچ اقدامی نکردن. این در حالیه که هزینه ی بیابان زدایی، قطعاً یک صدم مسائل نظامی هم نیست...
همین طور در مورد شهرها. انسان ها شروع به شهر نشینی کردن با این هدف که راحت تر زندگی کنن و بتونن چیزهای بیشتری رو یاد بگیرن و کشف کنن و قطعاً رسیدن به کمال و معنویات هم مد نظر بوده. اما الآن می بینیم که در زندگی شهری، استرس های مختلف و رنج های واقعاً بی حساب مثل جون کندن و از همه چیز گذشتن برای شندرغاز پول که حتی نمی تونی ازش لذت هم ببری (به دلیل این که مثلاً می خوای بری کنار دریا خوش بگذرونی، همه جا آلودست. می خوای بری مسافرت، ترافیک اعصابت رو خورد می کنه. شهر خودت هم که دیگه جای زندگی نیست از بس پر سر و صدا و آلودس. و به احتمال زیاد اصلاً فرصتی برای تفریح پیدا نکنی!...)
خب دلیلش اینه که اصول شهرسازی هم مثل بقیه چیزا ماسمالی شده و در نتیجه آسایش از شهر ها گرفته شده. همه می دونن که زمان های قدیم، شهرها خیلی با صفاتر و خلوت تر بودن و استرس ها هم کمتر از شهرهای امروزی. شهرها رو میشه طوری ساخت که ایده آل باشن و بهترین مکان برای زندگی، به شرطی که به همه ی نیازهای انسان توجه بشه.
البته این مشکل فقدان معنویت قدیم ها هم بوده شاید بدتر، مثلاً در قرون وسطا هم پست ترین افراد بر جوامع حمکرانی می کردن و شکنجه هایی که الآن دیکتاتورترین کشورها هم انجام نمیدن. همه اینا در حالی بوده که اون موقع جمعیت خیلی کمتر بوده و منابع بیشتر. پس اگه معنویت نباشه، گند زده میشه به همه چیز، فرقی نداره در چه زمانی و چه شرایطی...
حالا مادیات و معنویات خوب که بهش فکر کنی می بینی دشمن هم نیستن، بلکه در اصل مکمل همن. این دیگه چیز واضحیه و نیاز به توضیح نداره. ما هم موجوداتی هستیم که به هر دوی اینا نیاز داریم. یعنی ما واقعاً به مادیات هم نیاز داریم. مثلاً این رو در نظر بگیرین که میگن مغر هر انسان به اندازه ای انرژی داره که این انرژی، به اندازه ی برق مصرفی تمام یک شهر به مدت یک هفته، و یا چند صد برابر بمب اتمه. ولی در عین حال، هیچ انسانی بدون آب و غذا زنده نمی مونه. پس برای خوشبختی، باید به همه چیز توجه بشه و اگه نشه، نتیجش میشه همینی که هست...
تکنولوژی و محیط زیست (منظورم محیط زیست برای همه موجوداته) هم اگه انسان ها بخوان می تونن مکمل هم باشن و این می تونه خیلی خوب باشه.
یکی از مهم ترین محدودیت ها هم بحث جمعیته. الآن از یک طرف طول عمر انسان ها داره بیشتر میشه (به دلیل پیشرفت بهداشت) و تقریباً همه هم می خوان عمر طولانی تری داشته باشن، ولی در عین حال بعضی ها می خوان در عین حال 10 تا بچه هم داشته باشن! و حقوق افراد دیگه هم هیچ اهمیتی براشون نداره. خب اگه خواستار اوضاع بهتری باشیم، لازمش اینه که خودمون رو هم تغییر بدیم. وقتی مثلاً طول عمر آدم ها طولانی تر شه، خب بالطبع سبک زندگی هم باید تغییر کنه که از اون عمر طولانی تر بشه استفاده کرد. البته این هم مسئله خیلی مهم و طولانی ایه که میشه در موردش کتاب ها نوشت...

به امید روزی که انسان ها بهتر بشن و دنیا زیباتر بشه و عدالت بیشتر، و دیگه یه نفر حاکم ظالم روش زندگی مردم رو تعیین نکنه و همه انسان ها هم بتونن راحت تر و زیباتر زندگی کنن...

هیچ نظری موجود نیست: